استندآپ کمدی چیست؟
استندآپ کمدی stand up comedy یا استنداپ کمدی که ممکن است بین استند و آپ فاصله هم گذاشته شود «وعی اجرای کمدی و طنز هست که معمولا یک نفره و صرفا با کلام و بدون وسایل صحنه اجرا میشود البته گاهی ممکن است این موار کمی نقض شود مثلا از وسیله ای در حین اجرا استفاده شود یا دو نفره اجرا شود.
در ویکی پدیا (لینک صفحه ویکی پدیا) این تعریف برای استند آپ کمدی آمده است:
استندآپ کمدی (به انگلیسی: Stand-up comedy) یا شوخی‌پردازی روی صحنه[۱] نوعی از کمدی است که در آن، اجراکننده بدون وجود دیوار چهارم و به‌صورت مستقیم با شنوندگان صحبت می‌کند. این کمدی معمولاً توسط یک نفر اجرا میشود. در این نمایش، کمدی‌گر با اجرای سریعی از داستان‌گویی، لطیفه و شوخی‌های کوتاه و گذرا و بداهه‌سازی‌هایی که جمع تماشاگران پذیرای آنها باشند، به انتقال مضامین می‌پردازد. اجراکننده معمولاً سرنوشت مسائل و معضلاتی را که به‌طور بسیار مهم و جدی اجتماع کلی را درگیر خود ساخته به چالش می‌کشد، به این امید که باعث شگفتی و خندهٔ تماشاگران شود و مشکلات اجتماع را با لبخند تبدیل به آرامش کند.
دیوار چهارم چیست؟
دیوار چهارم در هنر اصطلاحا به دیوار نامرئی گفته میشود که بین هنرپیشگان و تماشگران وجود دارد.
استندآپ کمدین ایرانی
از چهره‌های معروف استندآپ کمدی ایران می‌توان به سید محمد حسینی، محمود شهریاری، حمید ماهی صفت که از سالها پیش به استندآپ کمدی میپرداختن اشاره کرد و همچنین رامبد جوان، مهران مدیری، حسن ریوندی، مهران غفوریان، امیر کربلایی‌زاده و امیرمهدی ژوله که نسبتا جدیدتر به این کار رو آورده اند البته هنرمندان ایرانی در خارج از ایران هم با اجرای استندآپ کمدی به زبان فارسی یا انگلیسی، این روزها معروف شده اندافرادی مثل ماز جبرانی، شاپی خرسندی، مکس امینی و امید جلیلی.
استند آپ کمدی نوعی از اجرای کمدی ست که در آن کمدین در برابر بینندگانش می‌ایستد و مستقیم با آنها صحبت می‌کند. استند آپ کمدی مثل یک تئاتر یک نفره است با این تفاوت که آن یک نفر معمولا نقشی بازی نمی‌کند و هدف از سخنان در درجه اول خنده بینندگان است.
بر خلاف یک بازیگر، یک کمدینی که کار استندآپ کمدی انجام می‌دهد فقط وابسته به استعداد خودش است و همه چیز به توانایی شخصی او برمی‌گردد. یک بازیگر معمولا دیالوگ دارد و یک تیم از بازیگران دیگر با او در نمایش همراه هستند و می‌تواند بر آنها تکیه کند ولی شوی کمدی فقط روی یک فرد با استعداد او بر بداهه گویی و انجام کارهای خنده‌آور تمرکز دارد.
روش های استندآپ کمدین‌ها با یکدیگر بسیار متفاوت است. از روش بمباران جوک‌های کوتاه پشت سر هم مثل کارهای جیمی کار تا داستان‌های طولانی لنی بروس یا سبک روایت گفت‌وگویی ادی ایزارد. برخی از کمدین‌ها از موسیقی، ابزار تئاتر یا حتی شعبده هم استفاده میکنند.
استند آپ معمولا در کلوب‌های کمدی، بارها، کلوپ های شبانه، کالج‌ها و تئاترها اجرا میشود و از طریق اینترنت یا تلویزیون یا دی وی دی پخش میشود.
انواع استنداپ کمدی
این ژانر هنری به دلیل ارتباط مستقیم با تماشاگر معمولا کمتر تحت تاثیر سانسور رسانه‌ای قرار می‌گیرد و به این ترتیب آرام آرام تبدیل به یک ژانر منتقد و حتی اعتراضی شد و سبک‌های مثل استندآپ کمدی سیاه هم که با خنده و طنز سعی در نشان‌دادن مشکلات جامعه داشت ظهور کرد و اتفاقا بسیار هم موفق بود .
از آنجا که به شکل خنده‌داری خندیدن به فلاکت‌ها و نقطه ضعف‌ها و بدبختی بسیار راحت‌تر است و کمدین‌های سیاه کارهای‌شان معمولا طنز بیشتری دارد.
آزادی در استندآپ کمدی
بسیاری از مسائل ناگفته یا ممنوع در اجراهای استند آپ به راحتی بیان میشود. البته هزینه‌هایی هم برای کمدین‌ها داشته است. زندان‌رفتن لنی بروس به خاطر استفاده از زبان شنیع و دستگیر شدن جرج کارلین به خاطر جوک معروف «هفت کلمه که نمی‌توانیم در تلویزیون بگوییم» از نمونه‌های مشهور آن است.
مفهوم و محتوي كمدي ايستاده نيز بيان لطايف و جملات طنز اما در قالب مشكلات اجتماعي؛ خانوادگي و مسائل فراگير است. به ياد داشته باشيد در استندآپ كمدي هجو مركزيت دارد اما پاكي و سرند شدن جملات و رفتار حرف اصلي است.
در واقع در استند آپ كمدي؛ بازيگر با ذكر خاطراتي يا به صورت في‌البداهه و يا از قبل تمرين شده؛ فضايي مفرح براي تماشاگران بوجود مي‌آورد كه موضوعات مطرح شده عمدتا مابه ازاي اجتماعي نيز دارند.
اصل اساسي در موفقيت يك استندآپ كمدي موجه بودن آنچه است كه اجرا مي‌شود. كمدين بايد تمام همتش را مصروف اين مهم كند كه آنچه مي‌گويد مقبول تماشاگر و خوشايند او باشد و در انتقال آرامش به او بكوشد.
تاریخچه استندآپ کمدی
تاريخچه استدآپ كمدي اگرچه از يونان شروع شده اما در انگلستان اين سبك شكوفا مي‌شود. تئاترهاي محلي لندن و منچستر از اصلي‌ترين مكان‌هايي به شمار مي‌آيند كه در آنها در طي قرن هجدهم ميلادي كمدي ايستاده اجرا مي‌شده است. تاريخ مكتوب استندآپ كمدي در آمريكا نيز در طي قرن بيستم و در دهه سي بيشتر به چشم مي‌آيد.
كمدين‌هاي اين گونه‌ي نمايشي عمدتا به ديگر مديوم‌هاي نمايشي نظير سينما و تلويزيون و راديو نيز گرايش پيدا مي‌كنند. بسياري از بهترين بازيگران سينماي كمدي در طي سالهاي 50 و 60 مانند باب هوپ؛ جك لمون و والتر ماتئو قبل از درخشش در سينما؛ از قابل ترين كمدين‌هاي سبك كمدي ايستاده بودند. در دهه‌هاي اخير نيز رابين ويليامز و جيم كري در اين رابطه قابل ذكرند.
خنداننده شو
خنداننده شو قسمتی از مجموعه شو تلویزیونی خندوانه که کمک بسیار زیادی به معرفی استندآپ کمدی و استندآپ کمدین‌های جوان و با استعداد ایرانی کرد.
کسانی که ادعای این را داشتند که میتوانن استندآپ کمدی اجرا کنند در این برنامه که حالت مسابقه دارد شرکت میکنند و بعد از دور مقدماتی که گردانندگان برنامه خندوانه نفرات را انتخاب میکنند در دور بعد ضمن آموزش هنر آنها در معرض دید بینندگان قرا رمیگیرد و با رای مردم نفرات برتر شناخته میشوند. اجرای این برنامه باعث شده اصطلاح خنداننده و استندآپ بر سر زبانها بی افتد.
